Dla większości pracowników zdalnych home office oznacza pracę w komfortowych warunkach i możliwość spędzenia większej ilości czasu z rodziną. Niestety, zdalny tryb to nie zawsze sielanka. Zdaniem zapytanych przez Gumtree.pl pracowników, problemem jest między innymi zacieranie się granicy między pracą a życiem prywatnym. Wielu pracodawców wciąż ma zaś problem ze zrozumieniem, że praca zdalna, podobnie jak stacjonarna, powinna odbywać się w określonych ramach czasowych, przez co panuje ciche przyzwolenie na zlecanie podwładnym zadań „po godzinach”.
Wpływ na samopoczucie pracowników
42% pracowników, posiadających możliwość pracy zdalnej, uważa, że przyczynia się ona do zacierania granicy między życiem zawodowym a prywatnym. Jak wynika z najnowszego badania przeprowadzonego na zlecenie Gumtree.pl, na fakt ten w znacznym stopniu mogą mieć wpływ przełożeni, którzy regularnie kontaktują się z podwładnymi po godzinach pracy. Choć w stosunku do wyników z maja 2020 r., widać pewną poprawę, wciąż robi to 65% polskich szefów (spadek o 7 pkt procentowych), przy czym 27% – regularnie (spadek o 4 pkt procentowe).
Ponadto 17% zapytanych pracowników twierdzi, że w czasie pracy zdalnej ma problemy z koncentracją, a co ósmy zapytany (12%) zmaga się z poczuciem osamotnienia.
– Niestety, wciąż dwóch na trzech polskich pracodawców traktuje pracę zdalną jako elastyczną formę zatrudnienia, pozwalając sobie na kontakt z pracownikiem i zlecanie mu zadań poza wyznaczonymi godzinami pracy. Co ciekawe, problem ten dotyczy zarówno pracowników na niższych szczeblach w firmowej hierarchii (astystenci – 72%), jak i osób na stanowiskach kierowniczych (75%). Nadzieję daje fakt, że między majem a październikiem 2020 roku doszło tu do pewnych pozytywnych zmian. Rolą organizacji pracowniczych, ale też decydentów, jest zadbanie o to, aby były one kontynuowane – mówi Katarzyna Merska, Koordynator ds. Komunikacji Gumtree.pl.
– Brak fizycznego kontaktu ze współpracownikami, zachwiana równowaga pomiędzy pracą a życiem osobistym mogą w dłuższej perspektywie bardzo źle wpływać na psychikę. Poczucie odosobnienia i przewlekły stres często prowadzą do złego samopoczucia, a w konsekwencji także do poważnych zaburzeń psychicznych – przestrzega Aleksandra Bończewska, psycholog.
Ponad połowa respondentów (54%) dostrzega jednak pozytywne aspekty wynikające ze zdalnego trybu pracy. Badani ci podkreślają, że dzięki takiemu rozwiązaniu mogą spędzać więcej czasu z bliskimi i pracować w komfortowych warunkach, przy czym na oba te aspekty najczęściej zwracają uwagę osoby w wieku 25-34 lata. Jeden na trzech respondentów, jako jedną z zalet pracy zdalnej, wymienia unikanie regularnego kontaktu z szefem i współpracownikami. Element ten stanowi największy plus dla pracowników szeregowych – wskazało na niego aż 43% z nich.
Psychologowie przestrzegają, że za unikaniem kontaktu osobami z pracy mogą kryć się poważne problemy związane z nieprawidłowościami w stosunkach wewnątrz organizacji. Elementu tego nie powinno się więc rozpatrywać w kategoriach „zalet”.
– Niezależnie od faktu, czy dana firma pracuje obecnie w trybie zdalnym czy stacjonarnym, warto aby pracodawcy zadbali o dobry kontakt z każdym pracownikiem, a także poprawne relacje w zespołach. Jest to niezwykle ważny aspekt koegzystencji w ramach organizacji. Wpływa on przede wszystkim na samopoczucie pracowników, a tym samym ich efektywność, poczucie docenienia i satysfakcji z wykonywanej pracy – dodaje Aleksandra Bończewska, psycholog.
Praca zdalna pomaga unikać wypalenia zawodowego?
Wypalenie zawodowe to syndrom, którego doświadczają miliony pracowników w Polsce. Osoby wypalone zawodowo nie mają chęci do działania, są rozczarowane swoją pracą i mają obniżone poczucie skuteczności. W maju, kiedy przeprowadzana była poprzednia edycja badania Gumtree.pl, wypalenie zawodowe sygnalizowało 31% polskich pracowników. W październiku odsetek ten wzrósł minimalnie, do 32%.
O wypaleniu zawodowym najczęściej mówią pracownicy na stanowiskach „specjalisty” oraz „kierownika” (po 36%). Na uwagę zasługuje również fakt, że problemy takie nieco częściej mają osoby, którym pracodawcy początkowo (na skutek pandemii) pozwolili pracować zdalnie, ale następnie się z tej zgody wycofali (36%).
Wyniki te warto porównać z odpowiedzą na pytanie o to, czy praca zdalna ma wpływ na samopoczucie pracownika. 44% pracowników, którzy kiedykolwiek mieli możliwość pracy zdalnej, stwierdziło, że wpływ ten jest pozytywny, a home office może chronić przed wypaleniem zawodowym. Przeciwnego zdania była zaledwie jedna na pięć (21%) zapytanych osób.
– Rezultaty naszych badań nie pozostawiają złudzeń – zmiana trybu pracy może mieć ogromny wpływ na ludzką psychikę. Możemy nawet postawić tezę, że efektywne wdrożenie home office przez firmę połączone z odpowiednim nastawieniem pracownika, mogą przełożyć się pozytywnie na jego samopoczucie i codzienne funkcjonowanie w miejscu pracy. Nie wszystko zależy jednak wyłącznie od decyzji o tym, czy dana osoba będzie pracować w domu czy w biurze. Determinujące są tutaj bowiem inne czynniki, takie jak ogólna atmosfera w firmie, narażenie na stres, a nawet mobbing. Jeśli te negatywne elementy nie zostaną wyeliminowane bądź ograniczone do niezbędnego minimum, żaden tryb pracy sam w sobie nie przełoży się na pozytywne efekty – wyjaśnia Katarzyna Merska, Koordynator ds. Komunikacji Gumtree.pl.
Home office zyskał na znaczeniu
O ile przed pandemią niewiele firm pozwalało pracownikom na regularną pracę poza biurem, dziś home office stało się codziennością milionów polskich pracowników, a niekiedy nawet jedyną możliwością wykonywania pracy. W najnowszej odsłonie badania Gumtree.pl potwierdziła się teza z maja 2020 roku. Wówczas niemal dziewięciu na dziesięciu pracowników (89%) uważało, że praca zdalna w najbliższych miesiącach zyska na znaczeniu. W październiku 90% zapytanych osób z perspektywy czasu stwierdziło, że praca zdalna ma dziś większe znaczenie, niż miała przed pandemią koronawirusa.
Badanie na zlecenie Gumtree.pl, zostało zrealizowane w październiku 2020 r. przez agencję badawczą ARC Rynek i Opinia metodą CAWI, na reprezentatywnej próbie 547 pracowników umysłowych.
Badanie Rynek Pracy Zdalnej w Polsce – październik 2020 – podsumowanie kluczowych wniosków
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA BADANIA:
– Badanie ilościowe pracowników umysłowych, przeprowadzone w październiku 2020 r. metodą CAWI (badanie on-line) przez pracownię badawczą ARC Rynek i Opinia dla Gumtree.pl na reprezentatywnej próbie 547 pracowników umysłowych w wieku 18-65 lat.
– Definicja pracy zdalnej na potrzeby badania: za pracę zdalną uznajemy tylko taką, która ma miejsce regularnie, jest wynikiem ustaleń/wynika z umowy oraz jest świadczona na rzecz jednego głównego pracodawcy przez pracownika umysłowego. Działalność freelancerów nie jest brana pod uwagę.
-
WYPALENIE ZAWODOWE PRACOWNIKÓW
Z badania przeprowadzonego w październiku wynika, że 32% pracowników umysłowych w Polsce twierdzi, iż jest wypalonych zawodowo. Natomiast 63% ankietowanych czuje się komfortowo w swoim miejscu pracy i nie ma poczucia wypalenia zawodowego. W porównaniu do badania przeprowadzonego w maju wypalenie zawodowe wśród pracowników umysłowych wzrosło zaledwie o jeden punkt procentowy.
- Czy ma Pani/Pan poczucie wypalenia zawodowego? (maj 2020)
- 6% – zdecydowanie tak
- 25% – raczej tak
- zdecydowanie + raczej tak – 31%
- 37% – raczej nie
- 26% – zdecydowanie nie
- zdecydowanie + raczej nie – 64%
- 6% – nie wiem
- Czy ma Pani/Pan poczucie wypalenia zawodowego? (październik 2020)
- 8% – zdecydowanie tak
- 24% – raczej tak
- zdecydowanie + raczej tak – 32%
- 39% – raczej nie
- 24% – zdecydowanie nie
- zdecydowanie + raczej nie – 63%
- 5% – nie wiem
Warto odnotować fakt, że z syndromem wypalenia zawodowego zmagają się dziś najczęściej pracownicy, którzy początkowo mieli możliwość pracy zdalnej, ale następnie możliwości tej zostali pozbawieni.
- Czy ma Pani/Pan poczucie wypalenia zawodowego? (październik 2020 – tylko pracownicy, którym szef początkowo zezwalał na pracę zdalną w wyniku pandemii koronawirusa, ale obecnie już się na to nie godzi)
- zdecydowanie + raczej tak – 36%
- zdecydowanie + raczej nie – 60%
-
WPŁYW PRACY ZDALNEJ NA SAMOPOCZUCIE:
Choć wydawać by się mogło, że home office to doskonała metafora azylu i poczucia bezpieczeństwa, ten rodzaj wykonywania obowiązków nie zawsze pozytywnie wypływa na samopoczucie pracowników
- Czy praca zdalna ma wpływ na samopoczucie? (odpowiadają pracownicy posiadający możliwość pracy zdalnej)
- 44% – tak, wpływa pozytywnie i może chronić przed wypaleniem zawodowym
- 21% – tak, lecz wpływa negatywnie i może prowadzić do wypalenia zawodowego
- 22% – nie
- 13% – nie wiem
- Czy praca stacjonarna ma wpływ na samopoczucie? (odpowiadają pracownicy pracujący wyłącznie stacjonarnie)
- 36% – tak, wpływa pozytywnie i może chronić przed wypaleniem zawodowym
- 24% – tak, lecz wpływa negatywnie i może prowadzić do wypalenia zawodowego
- 21% – nie
- 18% – nie wiem
-
WPŁYW PRACY ZDALNEJ NA FUNKCJONOWANIE:
Badanie Gumtree.pl pokazuje, że zdania na temat funkcjonowania pracownika podczas pracy zdalnej są podzielone. Większość ankietowanych wskazała głównie na pozytywne aspekty związane z pracą z domu. Nie brakuje jednak minusów.
- W jaki sposób praca zdalna ma wpływ na Pani/Pana?
- 54% – mogę spędzać większą ilość czas z bliskimi
- 54% – mogę pracować w komfortowych warunkach
- 42% – zaciera się granica między pracą a życiem prywatnym
- 33% – mogę unikać codziennego kontaktu z szefem i współpracownikami
- 17% – nie mogę się skupić w czasie pracy
- 12% – czuję się bardziej samotna/samotny
- 3% – inne
-
ZNACZENIE PRACY ZDALNEJ:
Pandemia zmusiła wielu pracodawców do zaakceptowania pracy zdalnej. Przedtem wiele firm nie było skłonnych do wyrażania zgody na home office nawet w wyjątkowych sytuacjach. Praca zdalna z pewnością zyskała na znaczeniu zarówno w oczach pracowników jak i pracodawców, co pokazują badania przeprowadzone w maju oraz październiku.
- Czy praca zdalna zyskała na znaczeniu? Maj 2020
- 89% – tak
- 11% – nie
- Czy praca zdalna zyskała na znaczeniu? Październik 2020
- 90% – tak
- 10% – nie
